Komunikaty bezpieczeństwa

W ostatnich latach zauważalnym problemem są oszustwa dokonywane na szkodę osób starszych. Wśród oszustw popełnianych na szkodę seniorów dominują oszustwa dokonywane metodą na legendę. W tej kategorii przestępstw powszechne stały się oszustwa na tzw.: „wnuczka”, „policjanta-funkcjonariusza CBŚP”, „pracownika banku” i „wypadek”. UWAGA! Pojawiły się oszustwa na tzw.: „listonosza”, „pracownika poczty” połączone z metodą na „policjanta”.

Seniorze,

to nie Twoja wnuczka ani córka, to nie Twój wnuk ani syn, to także nie Twój krewny, nie jest to również policjant, pracownik banku ani poczty, listonosz, prokurator, adwokat, funkcjonariusz CBŚP! To oszust! I chce Cię okraść.

Drogi Seniorze!

Oszustwa dokonywane metodami „na wnuczka”, „na policjanta” lub na inną legendę charakteryzują się wyjątkowo wyrafinowanym i cynicznym sposobem działania sprawcy, dlatego nie należy lekceważyć tej metody. Przestępcy dokładnie opracowują scenariusz oszustwa, niejednokrotnie wprowadzając realistyczne elementy (płacz i krzyki rzekomych uczestników wypadku, pojawienie się nazwy banku na wyświetlaczu telefonu ofiary, weryfikacja danych „policjanta” po wybraniu przez ofiarę numeru 112 na klawiaturze telefonu). Oszuści są wyjątkowo czujni, bardzo szybko reagują i wyciągają wnioski z informacji przekazywanych przez media i Policję. Stosowane rodzaje i mechanizmy działania sprawców świadczą o tym, że przestępcy analizują wiadomości o teraźniejszych metodach, jak i informacje, które mogą wykorzystać do opracowywania kolejnych legend.

W ostatnim czasie oprócz znanych metod „na wnuczka”, „na policjanta”, „na pracownika banku”, „na prokuratora”, „na funkcjonariusza CBŚP”, pojawiła się nowa metoda „na pracownika poczty” i „listonosza”.

Każde z powyższych oszustw jest szczególnie dotkliwe, ponieważ bardzo często seniorzy w wyniku działania przestępców tracą oszczędności całego życia. Zdarza się, że ta sama osoba została oszukana kilkukrotnie.

Poniżej znajduje się przykładowy opis działania sprawców oszustwa metodą „na pracownika poczty”, „na listonosza”. Pamiętaj, że również ta metoda oszusta podlega ciągłej modyfikacji.

Jak działa oszust?

Dzwoni telefon. Odbierasz.

Rozmówca przedstawia się jako: dyrektor poczty, pracownik poczty, listonosz. Informuje Cię, że listonosz od dłuższego czasu nie może doręczyć zaadresowanej do Ciebie korespondencji z ZUS-u, banku. Po pewnym czasie dzwoni do Ciebie kolejna osoba i przedstawia się jako policjant z KSP (Komendy Stołecznej Policji), KGP (Komendy Głównej Policji, CBŚP (Centralnego Biura Śledczego Policji). Chcąc uprawdopodobnić sytuację, przedstawia się wymyślonym imieniem i nazwiskiem oraz podaje fałszywy numer służbowy. Zadaje pytania czy kontaktowała się z Tobą osoba, podająca się za pracownika poczty lub listonosza. Wypytuje o sumę pieniędzy i kosztowności jakie posiadasz w domu. Dodaje, że możesz paść lub już stałeś się ofiarą oszustwa i musisz pomóc w złapaniu/zatrzymaniu sprawców wykonując jego polecenia i przekazując swoje oszczędności i kosztowności. Może się zdążyć, że będzie namawiał Cię do wzięcia kredytu obiecując, że po zakończeniu akcji i zatrzymaniu przestępców wszystkie pieniądze i kosztowności zostaną Ci zwrócone.

To oszuści!

Nie przekazuj żadnych pieniędzy i kosztowności. Nie zaciągaj kredytu. ROZŁĄCZ SIĘ I POWIADOM POLICJĘ dzwoniąc na numer alarmowy 112. O całym zdarzeniu poinformuj także osoby najbliższe i znajomych, przestrzegając ich przed tego typu oszustwami.

Zapamiętaj!

Funkcjonariusze Policji, CBŚP, Straży Pożarnej, Pogotowia, Straży Miejskiej

• Nigdy nie proszę o przekazanie pieniędzy.
• Nigdy nie informują o prowadzonych działaniach.
  

Dlatego:

• nigdy nie oddawaj swoich oszczędności i kosztowności w obce ręce,
• nigdy nie bierz kredytu w banku lub parabanku,
• nie wypłacaj pieniędzy, nie zamykaj lokat w banku,
• nie przekazuj danych osobowych ani bankowych.
  

Komunikat FinCERT.pl – Bankowego Centrum Cyberbezpieczeństwa ZBP, Centralnego Biura Zwalczania Cyberprzestępczości oraz Komendy Głównej Policji z dnia 27 lutego 2023 r.

Policja i FinCERT.pl – Bankowe Centrum Cyberbezpieczeństwa Związku Banków Polskich odnotowują przypadki oszustw z wykorzystaniem zaawansowanej manipulacji polegającej na podszywaniu się pod osoby bliskie np. pod wnuczka lub pod inne osoby będące przedstawicielami instytucji zaufania publicznego, w tym policjantów czy pracowników banków, wywołując silny stan niepokoju w celu wyłudzenia pieniędzy.

Cechą charakterystyczną opisanych działań przestępczych jest z wykorzystaniem zaawansowanej socjotechniki podszycie się pod członka rodziny lub przyjaciela, który się znalazł w trudnej sytuacji i potrzebuje natychmiastowej pomocy finansowej. Przestępcy podszywają się również pod przedstawicieli instytucji zaufania publicznego takich jak Policja lub banki informując o zagrożeniu pieniędzy ulokowanych przez klienta i potrzebie podjęcia natychmiastowych działań w celu ich zabezpieczenia przed kradzieżą. Przedstawione powyżej schematy działań przestępców należy traktować jako przykładowe, gdyż przestępcy rozwijając swój proceder tworzą nowe scenariusze działania oparte na fikcyjnych historiach. Cechami wspólnymi tego typu przestępstw są:

• kontakt telefoniczny;
• stosowanie manipulacji;
• podszycie się pod osobę bliską lub wzbudzającą zaufanie;
• wprowadzenie w stan silnych emocji wywołujących ograniczone postrzeganie rzeczywistości i błędną ocenę sytuacji;
• nakłanianie do wypłaty pieniędzy ze swojego rachunku bankowego.
  

Poniżej przedstawiamy przykładowe warianty działania przestępców.

Wariant I – „na wnuczka” – osobę bliską

Przestępcy nawiązując kontakt telefoniczny z potencjalną ofiarą, który może trwać nawet kilka godzin, swoje działania dzielą na kilka etapów:

    w pierwszym etapie oszust podszywając się pod osobę bliską lub jej znajomego buduje poczucie zagrożenia dla bliskiej osoby i wskazują na konieczność udzielenia bardzo pilnej pomocy finansowej;
    w drugim etapie oszust włącza do gry inną osobę, która odbierze pieniądze, aby rzekomo przekazać je zagrożonej osobie bliskiej;
    w trzecim etapie ofiara wypłaca pieniądze z kasy w banku i przekazuje je zgodnie z instrukcją podaną przez oszusta;
    alternatywnie dla powyższych etapów: drugiego i trzeciego przestępcy mogą wskazywać potrzebę przelania pieniędzy na podany przez nich rachunek bankowy.

Wariant II – „na policjanta” – przedstawiciela instytucji zaufania publicznego

Podobnie jak to ma miejsce w wariancie nr I przestępcy nawiązują kontakt z potencjalną ofiarą z wykorzystaniem telefonu:

• w pierwszym etapie oszust podszywając się pod policjanta lub inną osobę reprezentującą instytucję zaufania publicznego kontaktuje się budując poczucie zagrożenia i informując o wysokim ryzyku utracenia pieniędzy;
• w drugim etapie oszust wskazuje bezpieczną metodę ochrony pieniędzy przed złodziejami – może to być tzw. „bezpieczne konto”;
• w trzecim etapie zmanipulowana ofiara przelewa pieniądze na wskazany przez oszusta „bezpieczny rachunek” lub może dokonać wypłaty pieniędzy w oddziale banku i wpłaceniu ich w bankomacie z wykorzystaniem kodu BLIK lub porzuceniu ich we wskazanym przez przestępców miejscu.
  

Kiedy ktoś dzwoni i próbuje wywierać na Tobie presję, wymuszając wypłatę pieniędzy, stosuj się do poniższych zasad:

1.  Zachowaj spokój;
2.  Nie wykonuj ślepo poleceń;
3.  Rozłącz się i weź kilka głębokich wdechów;
4.  Zweryfikuj opisaną sytuację:
5.  W przypadku scenariusza „na wnuczka” - powiadom najbliższych o zdarzeniu – zweryfikuj przedstawioną Ci historię;
6.  W przypadku scenariusza „na policjanta” – skontaktuj się z najbliższą jednostką policji lub instytucją, pod którą podszył się oszust;
7.  Powiadom Policję o usiłowaniu popełnienia przestępstwa lub o jego popełnieniu.
8.  Powiadom swój bank, dzwoniąc do niego na numer infolinii znajdującej się na stronie internetowej banku – nigdy nie korzystaj z numeru podanego przez oszustów podczas rozmowy.

Zachęcamy do zapoznania się z filmem edukacyjnym traktującym o oszustwach typu „na wnuczka” zrealizowanym przez Komendę Powiatową Policji w Żorach – oto link do filmu oraz informacjami dostępnymi na stronie Policji.

FinCERT.pl - Bankowe Centrum Cyberbezpieczeństwa ZBP - Centrum Wymiany i Analiz Informacji Sektora Finansowego
Centralne Biuro Zwalczania Cyberprzestępczości
Komenda Główna Policji

W internecie pojawiają się fałszywe strony podszywające się pod bankowość internetową Banku Pocztowego, celem tych stron jest wyłudzenie danych do logowania oraz działanie na szkodę klientów naszego Banku. Poniżej przedstawiamy kilka sposobów na to jak się chronić:

• Unikaj korzystania z wyszukiwarki – adres strony wpisuj zawsze w pasek adresu w przeglądarce.
• Zwróć uwagę na domenę – logowanie do bankowości dla klientów naszego banku odbywa się w przypadku klientów indywidualnych pod adresem https://online.pocztowy.pl. W przypadku klientów instytucjonalnych i wspólnot mieszkaniowych pod adresem https://biznes.pocztowy.pl/ Wszelkie domeny kończące się .com, .net, info itp.  nie należą do Banku Pocztowego.
• Zwróć uwagę czy w pasku adresu nie pojawiają się znaki nieznane z alfabetu polskiego – kropki lub kreski nad znakami w adresie będą świadczyły o tym, że trafiłeś na stronę, która podszywa się pod Bank Pocztowy.
• Zwracaj uwagę na detale – nie loguj się, jeśli wygląd lub zachowanie strony do logowania wzbudza Twoje wątpliwości.
• Nie loguj się, jeśli w procedurze logowania pojawiają się wcześniej nieznane komunikaty lub jeśli panel wymaga podania innych informacji niż zwykle.

FinCERT.pl – Bankowego Centrum Cyberbezpieczeństwa ZBP, Centralnego Biura Zwalczania Cyberprzestępczości oraz Komendy Głównej Policji z dnia 11 stycznia 2023 r.

Uważaj na połączenia telefoniczne, w których oszuści podszywają się pod pracownika banku lub inną osobę godną zaufania (np. pracownika Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego, pracownika Związku Banków Polskich, czy policjanta). Podczas fałszywego połączenia na Twoim telefonie może wyświetlić się numer telefonu lub nazwa zaufanej instytucji, o tego typu oszustwach ostrzegaliśmy wspólnie FinCERT.pl – BCC ZBP z Centralnym Biurem Zwalczania Cyberprzestępczości oraz Komendą Główną Policji komunikatem z dnia 7 grudnia 2022 r. pt. „Oszuści dzwonią z numerów podszywających się pod banki lub inne instytucje zaufania publicznego” - link.

Zwracamy uwagę, że w ostatnim czasie oszuści nie tylko w rozmowie telefonicznej nakłaniają klienta do przekazania środków, ale coraz częściej przesyłają również do poszkodowanego wiadomość mailową z rzekomą umową przekazania zagrożonych środków na konto techniczne banku lub wysyłają na numer telefonu ofiary sms z numerem rachunku, na który należy przekazać środki. Wszystko po to, aby uwiarygodnić zagrożenie.

Po nawiązaniu połączenia telefonicznego i przekazaniu informacji o rzekomym zagrożeniu dla naszych pieniędzy scenariusz może wyglądać tak:

To tylko przykładowy scenariusz. Pamiętaj bądź ostrożny, nie ulegaj panice, kontaktuj się ze SWOIM BANKIEM korzystając z zasady: „rozłącz się, odczekaj minimum 30 sekund”. Następnie, połącz się z bankiem lub instytucją, której przedstawiciel dzwonił do Ciebie. Koniecznie wybierz oficjalny numer na klawiaturze numerycznej, nie oddzwaniaj z listy połączeń, które wyświetlają się na telefonie.  

Nie daj się oszukać, przygotowana przez oszustów umowa:
•    to tylko pretekst, aby przekonać Ciebie do podjęcia decyzji o przelaniu swoich oszczędności na „techniczny” rachunek bankowy wskazany przez oszustów;
•    nie uwzględnia wszystkich elementów wymaganych przez ustawę – Prawo Bankowe tj. między innymi: czasu trwania umowy; przesłanki i trybu rozwiązania umowy czy zasad rozliczeń;
•    nie zawiera miejsca na Twój podpis;
•    zawiera skan podpisu dostępnego w Internecie – np. podpisu niektórych postaci historycznych (przykładowo gen. Tadeusza Kościuszki);
•    często może zawierać błędy gramatyczne lub ortograficzne;
•    może być sporządzona z użyciem języka potocznego np. zamiast terminu „rachunek bankowy”, używane jest słowo „konto”.

Oszustwo lub jego usiłowanie zgłoś w Twoim banku i złóż zawiadomienie na Policji!


FinCERT.pl - Bankowe Centrum Cyberbezpieczeństwa ZBP - Centrum Wymiany i Analiz Informacji Sektora Finansowego
Centralne Biuro Zwalczania Cyberprzestępczości
Komenda Główna Policji

Drogi Kliencie, przed zalogowaniem się do bankowości, pamiętaj o dokładnym sprawdzeniu adresu/linku bankowości. Uważaj na fałszywe reklamy w wyszukiwarkach. Przede wszystkim sprawdź czy adres nie zawiera literówek, czy końcówek innych niż ".pl".

Przypominamy, że prawidłowe adresy naszych bankowości to online.pocztowy.pl, oraz biznes.pocztowy.pl. Więcej informacji o bezpiecznym korzystaniu z bankowości, znajdziesz na naszym blogu https://pocztowy.pl/blog/phishing-uwazaj-w-co-klikasz/

Okres okołoświąteczny to czas wzmożonej aktywności przestępców 

Bądź czujny, jest duże ryzyko, że możesz trafić na stronę fikcyjnego sklepu internetowego lub fałszywą ofertę sprzedaży na portalach ogłoszeniowych/aukcyjnych. Twoja czujność i ostrożność skutecznie uchronią Cię przed utratą zgromadzonych środków na rachunku.

Podczas zakupów zwróć szczególną uwagę na:

• Opinie na temat sklepu i sprzedawcy - stosuj zasadę ograniczonego zaufania, nie wszystkie recenzje muszą być prawdziwe,
• Cenę produktu, promocje i wyjątkowe okazje – nikt nie sprzedaje po zaniżonej cenie,
• Brak opcji bezpiecznych płatności – jedyną formą zapłaty za towar jest zlecenie przelewu,
• Fałszywe bramki płatności - nie zgadzaj się na wykonanie przelewu czy płatność kartą przez link otrzymany poza portalem sprzedażowym.
  

Pamiętaj!
Poczta Polska oraz inni dostawcy przesyłek nigdy nie wysyła informacji z żądaniem uregulowania rzekomej niedopłaty do paczki.

Najważniejsze zasady bezpieczeństwa:
1.    Nie otwieraj podejrzanych linków, przez które możesz się zalogować do bankowości internetowej.
2.    Nigdy nie podawaj osobom trzecim danych logowania do bankowości internetowej.
3.    Zwróć szczególną uwagę na treść SMSów otrzymanych z Banku.
4.    Nie podawaj osobom trzecim kodów autoryzacji SMS.
5.    Chroń swój kod PIN i inne dane karty płatniczej.
6.    Pracownik Banku nigdy nie prosi o podanie pełnych numerów karty, kodu PIN, danych logowania czy instalacji oprogramowania.
7.    Zwróć uwagę na adres strony www i ważność jej certyfikatu.
8.    Unikaj niesprawdzonych sklepów internetowych, koniecznie sprawdź opinie.
9.    Nigdy nie instaluj na urządzeniach nieznanych aplikacji, w tym służących do podłączenia pulpitu zdalnego.

W związku z rozpoczynającym się sezonem grzewczym, pojawiła się nowa metoda oszustwa „na węgiel”.

Oszuści tworzą bardzo podobne do oryginalnych strony internetowe i sprzedają na nich materiały opałowe lub oferują ich sprzedaż jako osoby fizyczne (na portalach sprzedażowych).

Bank Pocztowy zaleca zachowanie ostrożności przy tego typu transakcjach.

Przed wykonaniem płatności:.

• Sprawdź opinie na temat sprzedawcy, które zostały pozostawione przez poprzednich kupujących
• Zweryfikuj firmę od której zakupujesz towar
• Zachowaj czujność w przypadku atrakcyjnej ceny towaru

Zachęcamy do śledzenie w mediach informacji o nowych cyber zagrożeniach. Jeżeli będziesz potrzebować pomocy skontaktuj się z infolinią Banku pod numerem 52 3499 499.

Coraz częściej obserwujemy wykorzystanie SMSów i wiadomości e-mail przez przestępców do wykradania danych wykorzystywanych do logowania w serwisie bankowości internetowej. Wiadomość może zawierać ponaglenie zapłaty za abonament telekomunikacyjny, dopłaty za kuriera bądź informację o zablokowaniu Twojego konta w serwisach ogłoszeniowych takich jak Allegro, OLX czy OtoDom.

przykładowy SMS

fałszywa strona logowania do Bankowości Internetowej

Jeżeli wpiszesz swoje dane do logowania, przestępcy przejmują dane uwierzytelniające – login i hasło, a następnie wykorzystają je do zalogowania się już w autentycznym serwisie bankowości internetowej.

W czasie, kiedy wyświetlony zostaje komunikat o błędzie czy też okno ładowania, przestępcy mogą zlecić przelew, który w celu uśpienia naszej czujności może wynosić wielokrotność kwoty podanej w wiadomości, lub dodać odbiorcę zaufanego, dlatego uważnie czytaj treści wszystkich wiadomości, które otrzymujesz od Banku. Wpisanie wysłanego kodu autoryzacyjnego na fałszywej stronie, pozwala przestępcy na kradzież Twoich pieniędzy.

Jeżeli stwierdzisz, że podałeś swoje dane do logowania, zmień jak najszybciej swoje hasło dostępowe. Jeżeli jednak podałeś dodatkowo kod autoryzujący, zweryfikuj, czy z Twojego rachunku nie zlecono przelewu lub dodania zaufanego odbiorcy. Jednocześnie skontaktuj się z naszą Infolinią pod numerem 52 34 99 499 dla telefonów komórkowych, oraz stacjonarnych krajowych i zagranicznych lub 801 100 500 dla telefonów stacjonarnych.

Podsumowując:

• Zachowaj ostrożność w stosunku do wiadomości od nieznanych nadawców! Nie klikaj w linki, które otrzymujesz w wiadomościach SMS oraz email, nie odpowiadaj na takie wiadomości oraz nie ujawniaj swoich danych.
• Jeżeli logujesz się do Bankowości Internetowej, zawsze wpisuj adres ręcznie oraz sprawdzaj poprawność adresu widniejącego w przeglądarce internetowej.
• Czytaj uważniej wszystkie wiadomości, które otrzymujesz od Banku. Jeśli nie wykonałeś żadnej czynności w Bankowości Internetowej lub dane w SMS nie pokrywają się z tymi z przelewu, nie podawaj nigdy kodu.

• Otrzymywane informacje zachęcające do natychmiastowego podjęcia jakiegoś działania – weryfikuj informacje w kilku źródłach upewniając się, że jest ona prawdziwa
• Linki otrzymywane w wiadomościach mailowych, SMS, komunikatorach internetowych sugerujące na przykład konieczność zmiany hasła lub przekazanie środków na pomoc Ukrainie.
• Chcąc wykonać przelew związany z pomocą dla Ukrainy upewnij się, że Fundacja odpowiedzialna za zbiórkę jest wiarygodna (sprawdź jej KRS i statut).

Pamiętaj:

• Nigdy nie podawaj osobą trzecim numeru PIN, danych karty płatniczej, kodów autoryzacji SMS, kodów BLIK
• Bank nigdy nie wymaga podanie danych logowania do bankowości internetowej oraz nie prosi o instalowanie aplikacji.

Zachęcamy do śledzenie w mediach informacji o nowych cyber zagrożeniach. Jeżeli będziesz potrzebować pomocy skontaktuj się z infolinią Banku pod numerem 52 3499 499.